Kim Dũng

Trong đầu tư tài chính hay bất kỳ lĩnh vực nào khác, mỗi trader cần phải đề ra chiến lược cụ thể. Xu hướng đầu tư theo kiểu “được ăn cả ngã về không” dường như không còn thích hợp với bối cảnh thị trường hiện nay. Chiến lược này chỉ những nhà đầu tư nào có “máu liều”, có kinh nghiệm dày dặn mới dám thử sức. Thay vào đó, các trader theo trường phái đầu tư an toàn sẽ lựa chọn áp lực chiến lược trung bình giá DCA. Vậy DCA (chiến lược trung bình giá) là gì? 

Xem thêm:

• Chỉ báo ADX là gì? Cách dùng chỉ báo ADX hiệu quả
• Điểm Pivot là gì? Cách sử dụng điểm Pivot trong giao dịch
• Chỉ báo MFI (Money Flow Index) là gì? Cách sử dụng Chỉ báo MFI

Định nghĩa DCA (chiến lược trung bình giá) là gì?

DCA được viết tắt theo cụm từ tiếng Anh Dollar-Cost Averaging có nghĩa là chiến lược trung bình giá. Thực chất đây là kiểu chiến lược mà trader sẽ chia tổng số tiền đầu tư thành nhiều khoản nhỏ. Sau đó đầu tư vào các danh mục theo định kỳ theo từng mức giá của một loại hình tài sản nào đó. Cốt yếu nhằm giảm thiểu rủi ro với số vốn nhà đầu tư đã bỏ ra.

DCA (chiến lược trung bình giá) là gì? 

Chiến lược đầu tư trung bình giá đặc biệt phù hợp với bối cảnh hiện nay. Đặc biệt là khi diễn biến thị trường ngày càng khó lường, biến động giá mạnh hơn trước. Đơn cử như thị trường tiền điện tử, mỗi mã tiền có chỉ trong một ngày có thể biến động tăng giảm đến cả vài chục thậm chí vài trăm phần trăm.

Nói theo cách dễ hiểu hơn, chiến lược DCA đơn giản là việc giờ đầu tư chia nhỏ còn tiền thành những phần khác nhau, đầu tư theo từng giai đoạn chứ không rút hết vốn một lần. Áp dụng kiểu chiến lược này giúp cho nhà đầu tư giảm thiểu phần nào rủi ro trước biến động giá cả khó lường.

Cách thức hoạt động của chiến lược trung bình giá

Để nắm bắt rõ hơn về DCA (chiến lược trung bình giá) là gì, bạn hãy cùng chúng tôi tiếp tục tìm hiểu cách thức hoạt động của loại hình chiến lược này. Mỗi trường phái đầu tư luôn có những ưu và nhược điểm riêng. Với DCA cũng không phải là ngoại lệ. Hiểu rõ bản chất DCA vẫn hành như thế nào sẽ giúp cho bạn quyết định có nên áp dụng nó hay không.

Bản chất của chiến lược trung bình giá chính là phân bổ nguồn vốn đầu tư theo từng giai đoạn

Cách thức hoạt động của chiến lược trung bình giá cũng không đến nỗi nào quá khó hiểu. Theo đó sau khi xem xét những yếu tố về giá cả, diễn biến thị trường trong ngắn hạn hoặc dài hạn, loại hình tài sản,.. Nhà đầu tư sẽ chia nhỏ số vốn thành từng phần bằng nhau nhau rồi tiếp tục đầu tư vào loại hình tài sản tiềm năng theo từng giai đoạn.

Như vậy, dù thị trường có diễn biến tăng hay giảm, tổng nguồn vốn của nhà đầu tư vẫn luôn ở đảm bảo mức trung bình. Nguy cơ thua lỗ đã giảm xuống đáng kể. Nói chung cơ chế hoạt động của chính là cách mà nhà đầu tư phân bổ nguồn vốn theo giai đoạn cụ thể thay vì rót hết vốn một lúc.

Ví dụ minh họa áp dụng chiến lược trung bình giá

Giả dụ tổng số vốn đầu tư của bạn vào một mã cổ phiếu là 200.000 USD, giá mỗi cổ phiếu ban đầu là 85 USD. Nếu áp dụng chiến lược trung bình giá trong 8 tuần, mỗi tuần bạn sẽ đầu tư 25.000 USD. Có nghĩa trong 8 tuần này, bạn chỉ đầu tư vào một mã cổ phiếu nhưng sẽ mua bán một cách dàn trải.

Ví minh họa áp dụng chiến lược trung bình giá 

Tổng số tiền cần chi đã được ấn định ở mức 200.000USD, tương ứng với tổng số cổ phiếu mua vào là 2.353 nếu bạn mua gộp trong một lần (đơn giá 85 USD / cổ phiếu). Tuy nhiên nếu sử dụng chiến lược DCA, số cổ phiếu bạn mua được lại đã tăng lên 2.437. Mức chênh lệch giữa 2 kiểu chiến lược tương đương 84 cổ phiếu với trị giá 6.888USD, chia trung bình thì mỗi cổ phiếu có giá 82 USD.

Dễ nhận thấy rằng việc áp dụng chiến lược DCA đã giúp nhà đầu tư mua vào số cổ phiếu nhiều hơn so với dự định ban đầu. Bởi trong 8 tuần thực hiện mua vào, có những lúc thị trường lên hoặc xuống khiến cho giá cổ phiếu không phải lúc nào cũng cố định ở mức 85 USD. Trong trường hợp này giá chỉ tăng trong tuần đầu tiên, còn 7 tuần về sau thì giá cổ phiếu đều giảm. 

Bạn hãy theo dõi hình minh họa dưới đây để hiểu rõ hơn diễn biến giá trong 8 tuần thực hiện chiến lược giá trung bình.

Biểu đồ theo dõi diễn biến giá cả một mã cổ phiếu trong 8 tuần áp dụng chiến lược DCA

Vì sao nên áp dụng chiến lược trung bình giá?

Trong bối cảnh thị trường ngày càng biến động bất thường, khó đoán việc áp lực chiến lược DCA là rất cần thiết. 

Hạn chế rủi ro

Chiến lược trung bình giá hỗ trợ giảm thiểu rủi ro khi đầu tư, nguồn vốn khi đó luôn bảo toàn trước biến động thị trường. Không những bảo toàn cho vốn đầu tư, DCA cũng góp phần gia tăng tính thanh khoản cho thị trường, danh mục đầu tư có tính linh hoạt dễ dàng thay đổi.

Chiến lược trung bình giá hỗ trợ giảm thiểu rủi ro khi đầu tư

DCA giúp giới đầu tư tránh khỏi những bất lợi của việc rót vốn một lần vào một danh mục nào đó. Ví dụ như khi mua một mã cổ phiếu theo kiểu dàn trải sẽ giúp cho nhà đầu tư thu về số lượng cổ phiếu nhiều hơn so với việc mua một lần với mức giá cố định. Tất nhiên nếu thị trường tăng giá liên tục, số lượng cổ phiếu mua vào sẽ ít hơn dự định. Thế nhưng dù số lượng mua vào có ít hơn nhưng nhà đầu tư vẫn có lãi.

Nền kinh tế thế giới đã không ít lần trải qua những đợt suy thoái kéo dài. Dẫn đến hệ quả giảm giá trị ròng của các danh mục đầu tư. Sử dụng chiến lược DCA trong trường hợp này sẽ đảm bảo tổn thất ở mức thấp nhất đồng thời vẫn có thể thu về lợi nhuận. Trước sự suy giảm của thị trường chứng khoán, DCA đã góp phần ngăn chặn thiệt hại từ quá trình giảm giá trong ngắn hạn.

Cơ hội mua chính là lúc thị trường trong chu kỳ giảm giá. DCA lúc này có tác dụng thúc đẩy tiềm năng sinh lời của những danh mục đầu tư trong dài hạn khi thị trường bật tăng trở lại.

Chi phí đầu tư thấp

Đầu tư theo hướng một lần rót vốn thường đòi hỏi số vốn lớn. Tuy vậy việc mua một lần chưa chắc đã đảm bảo số lượng mua vào của loại tài sản sẽ lớn hơn là mua dàn trải. Trong một thị trường đang trong xu thế giảm, nhà đầu tư có cơ hội thu về mức lời cao hơn nếu vận dụng linh hoạt DCA. Chiến lược này đảm bảo cho số mua vào lớn hơn là khi mua vào trong bối cảnh thị trường chưa giảm sâu.

Vượt qua được các suy thoái của thị trường

Thông qua việc đầu tư dàn trải, chia nhỏ số vốn và sử dụng theo từng giai đoạn suy thoái có thể giúp cho nhà đầu tư vượt qua thời kỳ suy thoái của thị trường. Từng danh mục đầu tư có tác dụng cân bằng nguồn vốn, nắm bắt cơ hội tăng giá trong dài hạn.

Chiến lược DCA giúp nhà đầu tư vượt qua suy thoái thị trường 

Khi thị trường đang trong thời kỳ ảm đạm, thanh khoản thấp lại cần có sự hỗ trợ của những chiến lược đầu tư như DCA. 

Tiết kiệm một cách có kỷ luật

Áp dụng chiến lược trung bình giá có nghĩa bạn phải bổ sung vốn định kỳ vào danh mục đầu tư. Từ đó hình thành lối tiết kiệm một cách có kỷ luật. Khi đó, số lượng tài sản vẫn không ngừng tăng cho dù giá trị tài sản có đang giảm xuống. Tuy nhiên, nếu thị trường vẫn cứ sụt giảm kéo dài sẽ gây bất lợi cho danh mục đầu tư.

Giảm thiểu thiệt hại khi đầu tư vào thời điểm bất lợi

Dự đoán thời điểm thị trường bất lợi chưa bao giờ là điều dễ dàng ngay cả với nhà đầu tư chuyên nghiệp. Chỉ cần một lệnh đặt mua hoặc bán sai thời điểm đã đủ để dẫn đến rủi ro, thiệt hại khôn lường, danh mục đầu tư sẽ trực tiếp bị ảnh hưởng.

Không dễ để dự đoán những biến động có khả năng diễn ra trên thị trường. Vậy nên chiến lược trung bình giá DCA có tác dụng làm giảm chi phí mua hàng. Từ đó mang đến lợi nhuận cao hơn cho nhà đầu tư.

Quản lý theo cách riêng của từng nhà đầu tư

Mỗi nhà đầu tư lại có một phong cách đầu tư, quản lý riêng. Chẳng hạn như có người thì thích rót vốn một lần vào lúc thị trường đang lên. Thế nhưng một số khác lại chỉ rót vốn khi thị trường đã chạm đáy. Áp dụng chiến lược trung bình giá có tác dụng loại bỏ hoặc giảm bớt chi phối cảm tính của nhà đầu tư vào danh mục rót vốn.

Chiến lược mua một cách có kỷ luật này tạo sự tập trung cho nhà đầu tư vào mục tiêu trước mắt. Đồng thời, hạn chế phần nào tác động chi phối bởi luồng tin tức xung quanh, chủ yếu là kiểu tin tức thổi phồng ảnh hưởng đến thị trường trong ngắn hạn.

Một số tranh cãi xung quanh việc áp dụng chiến lược DCA

Việc giảm thiểu rủi ro khi áp dụng chiến lược trung bình giá DCA là điều không có gì phải bàn cãi. Tuy nhiên xoay quanh việc vận dụng loại hình chiến lược này cũng gây ra khá nhiều tranh cãi về tính hiệu quả.

Làm tăng chi phí giao dịch

Việc mua cổ phiếu hay nhưng loại tài sản khác theo kiểu chia nhỏ chắc chắn sẽ làm tăng chi phí giao dịch. Lợi thu về có thể cao hơn việc đầu tư một lần nhưng thực tế chưa chắc đã bù đắp được chi phí giao dịch phát sinh. Như vậy, lợi nhuận thực mà nhà đầu tư đạt được rất có khả năng thấp hơn kỳ vọng.

Chiến lược trung bình giá làm tăng chi phí giao dịch 

Nhìn chung, tổng chi phí giao dịch phụ thuộc rất lớn vào loại hình chiến lược đầu tư. Một quỹ tương hỗ thường có tỷ lệ phí đầu tư khá cao. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến giá danh mục đầu tư trong cả trung hạn và dài hạn.

Chưa tập trung vào việc phân bổ tài sản

Một số phê bình loại hình chiến lược trung bình giá DCA cho rằng một chiến lược đầu tư hiệu quả nên tập trung vào việc phân bổ tài sản. Bởi chính sự phân bổ tài sản đầu tư hợp lý mới là cách tốt nhất để giảm thiểu rủi ro từ biến động thị trường.

Khi theo đuổi chiến lược DCA khiến việc phân bổ tài sản mục tiêu mất nhiều thời gian. Trong quá trình thực hiện chiến lược, bối cảnh thị trường luôn có sự biến động và không phải biến động nào cũng đi theo hướng nhà đầu tư mong muốn. Mặc dù nhà đầu tư hoàn toàn có thể sắp xếp lại danh mục để hạn chế thua lỗ và tìm kiếm các cơ hội mới.

Thế nhưng khi áp dụng DCA rất khó để nhà đầu tư nắm bắt trọn vẹn được cơ hội. Cũng theo nhiều chuyên gia, thay vì dàn trải vốn thì nhà đầu tư nên đầu tư vào các loại hình tài sản khác nhau.

Lợi nhuận thấp hơn kỳ vọng

Lý thuyết về mối quan hệ giữa lợi nhuận và rủi ro rất đơn giản. Đó chính là rủi ro cao thì lợi nhuận càng cao, rủi ro thấp kéo theo lợi nhuận thấp. DCA đề cao tính chắc chắn, giảm thiểu rủi ro chính vì vậy lợi nhuận thường thấp hơn kỳ vọng của nhà đầu tư.

Lợi nhuận khi áp dụng chiến lược DCA có thể thấp hơn kỳ vọng 

Thị trường thường có xu hướng tăng lâu hơn là giảm. Do đó, nhà đầu tư triển khai DCA tài sản dễ bị trượt giá hơn so với việc đầu tư một lần. Tỷ lệ lợi nhuận luôn nhỏ hơn so với tỷ lệ xói mòn giá trị danh mục đầu tư tổng thể.

Một nghiên cứu của cựu cố vấn đầu tư Vanguard tại Mỹ vào năm 2012 cho biết 66% đầu tư theo kiểu một lần sẽ tạo ra lợi nhuận. Con số này cao hơn đầu tư DCA.

Quy trình phức tạp

Việc giám danh mục đầu tư theo kiểu dàn trải theo giai đoạn như DCA rất phức tạp. Đặc biệt là khi không có sự khác biệt chênh lệch giữa chi phí đầu tư một lần và đầu tư DCA. Việc theo dõi từng khoản góp vốn đòi hỏi bạn phải bỏ nhiều thời gian và công sức. Nói chung, phức tạp hơn so với đầu tư một lần.

Đối tượng nào nên áp dụng chiến lược trung bình giá DCA?

DCA phù hợp với nhà đầu tư mới tham gia thị trường có số vốn nhỏ 

Chiến lược trung bình giá DCA tuy chưa thực sự hoàn hảo nhưng vẫn rất đáng để mọi người thử áp dụng ít nhất một lần. Vậy đối tượng nào nên sử dụng chiến lược này?

• Người mới đầu tư có số vốn nhỏ: Chỉ với một số vốn nhỏ, bạn đã hoàn toàn có thể áp dụng chiến lược DCA. Hơn nữa nếu mới tham gia thị trường, không muốn gặp rủi ro, bạn cũng nên áp dụng chiến lược này.
• Người đang đầu tư vào quỹ tương hỗ: Nếu muốn so sánh hiệu quả khi đầu tư vào quỹ tương hỗ so với những hình thức khác, bạn nên áp dụng DCA.
• Người có nhu cầu đầu tư dài hạn: Chiến lược trung bình giá đặc biệt thích hợp với những người có xu hướng đầu tư trong dài hạn. Bởi tổng số vốn đã chia thành những khoản bằng nhau và đầu tư vào một loại tài sản nào đó trong trung hạn và dài hạn.
• Người không thường xuyên bị ảnh hưởng bởi tin tức thị trường: Đầu tư theo kiểu trung bình giá thường không bị ảnh hưởng nhiều bởi các tin tức thị trường. Vậy nên nếu không quá thường xuyên theo dõi tin tức hoặc không tin vào độ tin cậy của chúng, mọi người cũng nên áp dụng chiến lược DCA.

Chiến lược đầu tư trung bình giá có thực sự hiệu quả?

Thực tế, DCA vẫn tiền của nhà đầu tư tăng lên

Theo như các chuyên gia trong ngành tài chính, đầu tư một lần vẫn tỏ ra hiệu quả hơn trong dài hạn. Áp dụng chiến lược DCA có thể khiến nhà đầu tư tốn thêm chi phí, lợi nhuận không cao như kỳ vọng, quá trình quản lý theo dõi hơi phức tạp, dễ bỏ lỡ cơ hội tiềm năng nhất,.. Tuy vậy không vì một vài lý do này mà DCA tỏ ra kém hiệu quả.

Thực tế, DCA vẫn giúp tiền của nhà đầu tư tăng lên. Theo nghiên cứu của Hiệp hội Kế toán Tài chính và Vanguard, các nhà đầu tư áp lực chiến lược DCA thấy rằng cơ hội sinh lời của họ vẫn rất khả quan.

Bạn cần nhớ rằng đầu tư một lần chỉ đánh bại DCA hầu hết chu kỳ dài hạn. Và ⅓ thời gian còn lại, DCA vẫn tỏ ra khá vượt. Không ai có thể dự đoán chính xác diễn biến thị trường trong tương lai. Lúc này, chiến lược trung bình giá sẽ mang lại lợi nhuận vững chắc giảm thiểu đến 33.33% rủi ro so với kiểu đầu tư một lần.

Chiến lược trung bình giá DCA có hiệu quả hay không còn tùy thuộc vào diễn biến thị trường. Bên cạnh đó là cách thức triển khai của từng nhà đầu tư. Để kiểm nghiệm hiệu quả, bạn hãy triển khai cùng lúc 2 chiến lược để so sánh mức độ hiệu quả.

Lưu ý khi vận dụng chiến lược DCA vào thị trường Forex và tiền điện tử

Trong thị trường tiền điện tử, nhà đầu tư chỉ nên tập trung vào những loại coin top

Khi đã phần nào hiểu được DCA (chiến lược trung bình giá) là gì, bạn cũng nên ghi nhớ một số lưu ý nhất định khi áp dụng chiến lược này. Đặc biệt là trong thị trường Forex và tiền điện tử luôn diễn ra nhiều biến động lớn.

• Cẩn thận trong thị trường Forex: Việc áp dụng DCA trong thị trường Forex đôi khi vẫn tạo ra rủi ro cho nhà đầu tư. Trong trường hợp xuất hiện biến động mạnh, “cháy tài khoản” là điều rất dễ xảy ra. Vì thế trong quá trình thực hiện chiến lược DCA, trader nên có sự điều chỉnh kịp thời theo tình hình thị trường.
• Phân tích xu hướng thị trường: Trong bất kỳ chiến lược đầu tư nào, việc phân tích xu hướng thị trường luôn đóng vai trò quyết định đến sự thành bại. Chính vì vậy, nhà đầu tư cần vô cùng tập trung cho khâu phân tích thị trường.
• Nên ưu tiên đầu tư vào coin top: Trong thị trường tiền tệ, trader nên tránh xa những loại “coin rác”. Đây là loại phát hiện tự phát, không ứng dụng gì trong thanh toán, đội ngũ phát triển ẩn danh tính. Thay vào đó, bạn nên tập trung vào vào những loại coin top, có giá vốn hóa và tính thanh khoản lớn.
• Sử dụng lệnh cắt lỗ và chốt lời: Trong khi thực hiện giao dịch đầu tư, bạn hãy tận dụng lệnh cắt lỗ và chốt lời. Việc này sẽ giúp giảm đi phần nào thiệt hại hoặc tối ưu hóa lợi nhuận khi thị trường diễn ra biến động mạnh.

Tổng kết

Chiến lược trung bình giá DCA song hành cùng lợi ít vẫn luôn là một vài hạn chế. Tuy vậy không thể phủ nhận rằng nó đã hạn chế đáng kể rủi ro trong quá trình đầu tư tại bối cảnh thị trường có nhiều biến động. Hạn chế của việc này có thể là lợi nhuận sẽ giảm xuống. Thế nhưng bù lại, nhà đầu tư lại bảo toàn tốt nguồn vốn.

Hy vọng sau bài viết này của Dũng, những thắc mắc DCA (chiến lược trung bình giá) là gì đã được giải thích rõ. Chúc bạn sẽ áp dụng thành công chiến lược này để thu về lợi nhuận như kỳ vọng!